Odpowiedzialność członka zarządu jako pracodawcy

Zgodnie z art. 3 kodeksu pracy pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. W każdym wypadku, gdy dochodzi do zawarcia stosunku pracy pomiędzy pracownikiem, a osobą prawną stroną danego stosunku po stronie pracodawcy jest zawsze osoba prawna, a osoba fizyczna działająca w jej umieniu (w przypadku spółek kapitałowych będzie to przeważnie członek zarządu) jest jedynie reprezentantem pracodawcy i jednocześnie piastunem organu zarządzającego, do którego obowiązków należą również te z zakresu prawa pracy.

 

Zgodnie z przepisami prawa pracy za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. Zatem, co do zasady, czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w spółkach kapitałowych dokonuje w ich imieniu zarząd z mocy prawa.

 

Zakres podmiotowy odpowiedzialności pracodawcy na gruncie prawa pracy zależy od typu odpowiedzialności, co przedstawiają poniższe rozważania:

1. Odpowiedzialność za przestępstwa i wykroczenia
W niektórych przypadkach odpowiedzialności nie można przypisać spółce kapitałowej. Tak jest w przypadku spraw, w których obwinionym lub oskarżonym może być tylko osoba fizyczna. Przepisy prawa pracy przewidują katalog wykroczeń, za których popełnienie odpowiada osoba upoważniona do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy lub osoba działająca w imieniu pracodawcy (członkowie organu zarządzającego)

2. Odpowiedzialność cywilna
Co do zasady, za obowiązki związane z wykonywaniem prawa pracy, odpowiedzialność ponosi pracodawca – jako strona umowy. Na spółce więc spoczywa odpowiedzialność prawna za wykonanie zaciągniętych zobowiązań.

3. Odpowiedzialność odszkodowawcza wobec spółki
Za zawinione działania powodujące szkodę odpowiadają działający w imieniu podmiotu członkowie zarządu. W tej sytuacji spółka może wytoczyć przeciwko członkowi zarządu powództwo o odszkodowanie.

4. Odpowiedzialność odszkodowawcza za pracowników wobec osób trzecich
Zgodnie z art. 120 kodeksu pracy, w przypadku wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do jej naprawienia jest wyłącznie pracodawca. Wobec pracodawcy, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, pracownik ponosi odpowiedzialność przewidzianą w przepisach rozdziału 6 Kodeksu pracy.